ورقهای روغنی یکی از مواد بسیار مهم و گستردهای هستند که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از ساختمانسازی تا صنایع خودروسازی، این ورقها اهمیت بسزایی دارند. در این مقاله، انواع ورقهای روغنی، خواص آنها، کاربردها و مزایای هر یک بررسی خواهد شد.
ورقهای روغنی چیست؟
ورقهای روغنی یکی از انواع مهم فلزات هستند که در صنایع مختلف به کار میروند. این ورقها به وسیله فرآیند نورد کارخانهای تولید میشوند که در آن فلزات، مانند فولاد، آلومینیوم و فولاد ضد زنگ، در دمای بالا و تحت فشار قرار میگیرند. در این فرآیند، مواد فلزی به شکل ورقهای نازکی فشرده میشوند که خواص مکانیکی، حرارتی و شکلی مناسبی را دارند.
یکی از مواد شایعی که در تولید ورقهای روغنی استفاده میشود، فولاد است. فولاد به عنوان یکی از مهمترین فلزات در صنایع مختلف به کار میرود و از جمله ویژگیهای آن مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگزدگی است. همچنین، آلومینیوم نیز از دیگر موادی است که برای تولید ورقهای روغنی استفاده میشود. این ورقها به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی و هدایت حرارتی بالا، در صنایع هواپیماسازی، خودروسازی و بستهبندی کاربرد دارند.
همچنین، ورقهای روغنی ساخته شده از فولاد ضد زنگ نیز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. این ورقها دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی هستند و بهطور گسترده در صنایع مرتبط با غذا، داروسازی و صنایع شیمیایی استفاده میشوند.
با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد ورقهای روغنی، از جمله مقاومت در برابر خوردگی، انعطافپذیری و قابلیت شکلدهی، این محصولات در صنایع مختلف به عنوان یک جزء بسیار مهم و حیاتی شناخته میشوند و نقش بسزایی در تولید و ساخت محصولات و قطعات مورد استفاده دارند.
انواع ورقهای روغنی:
ورقهای روغنی بر اساس آلیاژ فولاد اولیه و ویژگیهای مکانیکیاش به انواع مختلفی تقسیمبندی میشوند. تفاوت ویژگیهای مکانیکی این ورقها ناشی از تفاوت آلیاژ و نیز جزئیات عملیات نورد سرد است که ورق، تحت آنها قرار گرفته است. در این بخش، انواع ورقهای روغنی و ویژگیهایشان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ورق ST12 یکی از پرکاربردترین انواع ورقهای روغنی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این محصول دارای بیشترین مقاومت کششی و کمترین کشسانی در مقایسه با سایر محصولات مشابه است. ویژگیهای مکانیکی ورق ST12 شامل نقطهی تسلیم بیش از ۲۸۰ مگاپاسکال، استحکام کششی از ۲۷۰ تا ۴۱۰ مگاپاسکال، درصد کشیدگی در دقیقه ۲۸٪ و سختی برینل ۸۶ میباشد. ترکیبات شیمیایی این ورق شامل آهن به عنوان ماده پایه، کربن با درصد ۰٫۱٪، منگنز در بازهی ۰٫۳ تا ۰٫۵٪، گوگرد با ۰٫۰۵٪ و فسفر با ۰٫۰۴٪ میباشد. ورق روغنی ST12 بیشترین کاربرد را در صنایع راهوساختمان، کشتیسازی، کانتینرسازی، خودروسازی و ساخت کوره و مخزن دارد. به دلیل ویژگیهای مکانیکی برجستهاش و ترکیب شیمیایی مناسب، این ورق در برابر خوردگی، زنگزدگی و فشارهای مختلف مقاوم عمل میکند و بهعنوان یک ماده اولیه مهم در ساخت اجزای مختلف صنایع مورد استفاده قرار میگیرد.
ورق ST13 یکی از انواع ورقهای روغنی است که به دلیل تغییراتی در ترکیب شیمیایی خود، خواص مکانیکی منحصر به فردی دارد. این ورق دارای خواص مکانیکی بسیار خوبی میباشد؛ به عنوان مثال، نقطهی تسلیم آن بیش از ۲۴۰ مگاپاسکال است و استحکام کششی آن بین ۲۷۰ تا ۳۷۰ مگاپاسکال واقع میشود. ورق ST13 دارای کربن، منگنز، گوگرد و فسفر به ترتیب درصد کمی است که باعث کاهش استحکام کششی و افزایش نرمی آن میشود.
این ورقها توسط صنایع مختلف مانند صنایع ساختمانی، لوازم خانگی و اداری به طور گسترده استفاده میشوند. به دلیل خواص مکانیکی مناسب و امکان کاربردهای متعدد، ورقهای ST13 یکی از محصولات محبوب و مورد توجه در بازار فلزات میباشند. این ورقها از جمله مواد اساسی در ساخت و تولید محصولات متنوعی مانند قطعات صنعتی، ابزارهای خانگی، و تجهیزات اداری بهره میبرند، که نشان از اهمیت و چندگانگی کاربردی آنها در صنایع مختلف دارد.
ورق روغنی ST14 به عنوان یکی از کشسانترین انواع ورقهای روغنی در بازار شناخته میشود. با کاهش درصد کربن در این آلیاژ، مقاومت کششی آن کاهش یافته است، اما این تغییر همراه با افزایش انعطافپذیری، جوشپذیری، خمکاری و استحکام آن بوده است. ورق ST14 دارای ویژگیهای مکانیکی قابل توجهی است؛ به عنوان مثال، نقطهی تسلیم آن بیش از ۲۱۰ مگاپاسکال، و استحکام کششی آن در محدودهی ۲۷۰ تا ۳۵۰ مگاپاسکال قرار دارد. این ورق دارای ۳۸٪ کشیدگی در دقیقه است. از جمله عناصر شیمیایی این آلیاژ، میتوان به آهن به عنوان ماده پایه، کربن (کمتر از ۰٫۰۴ درصد)، منگنز (۰٫۲۳ درصد)، سیلیکون (۰٫۰۱ درصد)، نیکل (۰٫۰۳ درصد)، مولیبدن (۰٫۰۱ درصد)، مس (۰٫۰۳ درصد)، و فسفر (۰٫۰۰۰۷ درصد) اشاره کرد. با کاهش درصد گوگرد، فسفر و کربن، سیلیکون، نیکل و مولیبدن به نرمی بیشتر آلیاژ کمک میکنند. از جمله صنایعی که به طور گسترده از ورق ST14 استفاده میکنند، میتوان به صنایع ساخت ماشینآلات، ساختمانسازی، خودروسازی و لوازم خانگی اشاره نمود.
ورق روغنی QSTE از جمله انواع ورقهای روغنی است که با خاصیت ضدسایش بسیار بالا شناخته میشود. این محصول دارای درصد بیشتری کربن نسبت به دیگر ورقهای روغنی است، که این ویژگی منجر به افزایش مقاومت آن در برابر سایش میشود. در کنار آهن، کربن به میزان تا ۱٫۲ درصد، سیلیکون به میزان ۰٫۵ درصد، تیتانیوم به میزان ۰٫۱۵ درصد و وانادیوم به میزان ۰٫۲ درصد، از مواد تشکیلدهندهی اصلی این ورق هستند. این ترکیب شیمیایی باعث ایجاد خصوصیات خاص در این ورق میشود که آن را برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر سایش دارند، مناسب میسازد.
ورقهای روغنی به دلیل خواص و مزایای منحصر به فرد خود، در صنایع مختلفی از جمله صنایع ساختمانی، خودروسازی، صنایع غذایی و دارویی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. این انواع ورقها به دلیل ویژگیهایی از قبیل انعطافپذیری، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت جوشپذیری، مقاومت در برابر سایش و داراییهای مکانیکی مناسب، بهعنوان مواد اولیه یا قطعاتی که در فرآیندهای تولیدی استفاده میشوند، بسیار ارزشمند هستند.
در صنایع ساختمانی، ورقهای روغنی به عنوان مواد ساختمانی اساسی بهکار میروند. آنها برای ساخت قطعاتی مانند پنلها، سقفها، و نمای داخلی و خارجی ساختمانها استفاده میشوند. این ورقها به دلیل خصوصیاتی از قبیل مقاومت در برابر عوامل جوی، عایقبندی مناسب و استحکام بالا، برای ساخت و نگهداری ساختمانها بسیار مناسب هستند.
در صنایع خودروسازی، ورقهای روغنی به عنوان مواد ساختمانی خودروها مورد استفاده قرار میگیرند. آنها برای ساخت قطعاتی مانند بدنه، دربها، پنلهای داخلی و خارجی، و قطعات ساختاری خودروها از جمله شاسی استفاده میشوند. ویژگیهایی از قبیل مقاومت در برابر ضربه، خوردگی و سایش، انعطافپذیری، و استحکام مکانیکی این ورقها باعث میشود که برای ساخت خودروهای با کیفیت و ایمنی بالا بسیار مناسب باشند.
با توجه به اینکه ورقهای روغنی در صنایع مختلف بهکار میروند و در هر صنعتی میتوانند نقشهای مختلفی ایفا کنند، شناخت انواع این ورقها و کاربردهای آنها میتواند به بهبود عملکرد و کیفیت محصولات و پروژههای صنعتی کمک کند.